Dieta po operacji bariatrycznej powinna być tak dostosowana, aby przystosować żołądek oraz cały układ pokarmowy do nowych warunków oraz umożliwić szybszy powrót do zdrowia. Początkowa dieta po zabiegu składa się z czterech etapów takich jak:
- Etap 1 – 2-3 dni po zabiegu pacjent przyjmuje tylko płyny. Ewentualnie, ale tylko w niektórych przypadkach podać można kleik, najlepiej przyrządzony na bazie ryżu lub kaszy manny.
- Etap 2– przez następne 11 dni podaje się posiłki papkowate w małych objętościowo porcjach.
- Etap 3 – w okresie od 2 do 4 tygodni po zabiegu konieczna jest dieta lekkostrawna, a produkty należy wprowadzać stopniowo obserwując reakcje organizmu pacjenta.
- Etap 4- po 4 tygodniach od operacji można wdrożyć dietę niskokaloryczną (z ograniczeniem tłuszczu i cukru w diecie).
Podstawowym zaleceniem dietetycznym dla pacjentów po gastrektomii jest regularne spożywanie niewielkich porcji posiłków od 5-7 razy dziennie. Takie postępowanie ograniczy ryzyko pojawienia się niepożądanych powikłań wśród których wymienia się: ból brzucha, wzdęcia, nudności czy wymioty.
- W przypadku takiego modelu żywienia w celu uniknięcia głodzenia jelita wskazane jest również spożywanie małego objętościowo posiłku późnym wieczorem albo w nocy. Uwagę należy zwrócić również na to, aby nie przyjmować płynów w trakcie posiłku jak i bezpośrednio po nim (należy odczekać 30-60 min), a także spożywać pokarmy o konsystencję papkowatej i gęstej, ale nie płynnej. Pozwoli to uniknąć podrażnień przewodu pokarmowego oraz zmniejszy ryzyko wystąpienia biegunek, a także ułatwia cały proces trawienia i umożliwi przyswojenie jak największej ilości składników odżywczych.
- Znaczący fakt ma to, aby spożywane posiłki miały temperaturę pokojową, ponieważ zbyt zimne lub gorące dania wykazują działanie drażniące na śluzówkę jelita.
Pacjenci po resekcji żołądka po upływie pewnego okresu przechodzą na dietę lekkostrawną, która wyklucza spożywanie produktów wzdymających, z dużą zawartością błonnika, powodujących intensywne wydzielanie soku żołądkowego.
Z jadłospisu bezwzględnie należy wyeliminować:
- groch, fasolę, bób, czosnek, cebulę,
- zupy zagęszczane śmietaną,
- tłuste sosy, zasmażki,
- twarde margaryny, sery żółte i topione,
- grzyby,
- tłuste mięsa: wieprzowinę, wołowinę, baraninę, kaczkę oraz gęś, a także pasztety i kiełbasy,
- ciastka i czekolady.
Należy także zrezygnować ostrych przypraw, które pobudzają wydzielanie żołądkowe. Pieprz, chrzan, musztardę, chili oraz paprykę należy w tym przypadku zastąpić łagodnymi przyprawami i ziołami, np. pietruszką, majerankiem, koperkiem czy wanilią.
- W przypadku płynów z diety należy wykluczyć: alkohol, słodkie soki, kakao, kawę, a także herbatki ziołowe, które tak jak ostre przyprawy przyczyniają się do zwiększonego wydzielania enzymów trawiennych.
Dieta pacjentów po resekcji żołądka powinna być bogata w białko, a dzienna podaż tego składnika musi mieścić się w przedziale 1,5-2 g/kg masy ciała.
- Źródłami pełnowartościowego białka są przede wszystkim: ryby, chude mięso oraz jaja gotowane na miękko. W niektórych przypadkach może dojść do nietolerancji na mięso, wówczas do diety należy wprowadzić większą ilość ryb. Złe przyswajanie mięsa może wynikać z nieodpowiedniej obróbki tego typu produktów. Duże, twarde, włókniste kęsy mięsa ulegają znacznie gorszemu trawieniu niż ugotowane, miękkie i rozdrobnione kawałki.
U chorych po gastrektomii może wystąpić także nietolerancja laktozy, dlatego należy najpierw zaobserwować tolerancję na nabiał zanim wprowadzi się produkty mleczne do diety.
W diecie lekkostrawnej należy ograniczyć ilość tłuszczy (przede wszystkim tych pochodzenia zwierzęcego) do poziomu 50-70g dziennie. Można spożywać małe ilości olejów roślinnych oraz masła, które łatwo ulega strawieniu. Natomiast z diety bezwzględnie należy wykluczyć tłuste mięsa oraz nabiał w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia biegunek tłuszczowych.
Ostatnią rzeczą na jaką należy zwrócić uwagę jest sposób obróbki termicznej potraw. Zabronioną techniką kulinarną jest smażenie, można natomiast gotować, dusić oraz piec w folii. Tak naprawdę decydująca rola lekarzy kończy się w momencie wykonania operacji, reszta sukcesu i powrót do zdrowia zależy od pacjenta. O powodzeniu zabiegu u chorego decyduje przede wszystkim zmiana nawyków żywieniowych, utrzymanie zdrowej diety, aktywność fizyczna, czyli ogólnie prowadzenie zdrowego trybu życia.
Pacjent musi mieć w sobie świadomość, że jego głównym celem jest utrata masy ciała, a później utrzymanie prawidłowej wagi.
WAŻNE! Każdy pacjent powinien być prowadzony indywidualnie przez dietetyka kliniczego.